Iwona Sadowska-Krawczenko

Ulewanie to bardzo częsta przypadłość okresu niemowlęcego. Ulewanie to manifestacja refluksu żołądkowo-przełykowego. Refluks żołądkowo-przełykowy definiujemy jako mimowolne cofanie się treści z żołądka do przełyku i powyżej. Epizody refluksu występują u wszystkich, zarówno u dorosłych jak i dzieci, ale najbardziej nasilone są u niemowląt. Do momentu, do kiedy nie powodują powikłań, są uważane za zjawisko fizjologiczne. U zdrowych osób refluks utrzymuje się maksymalnie przez 3 minuty, pojawia się po posiłkach i nie wywołuje objawów.

Ulewania występują u około 70% zdrowych niemowląt w wieku 3-4 miesięcy. Podobną częstość ulewań stwierdza się u wcześniaków. U większości zdrowych dzieci refluks ustępuje samoistnie do 12.–14. miesiąca życia. Istnieją jednak grupy dzieci, u których występuje on częściej, jak np. u dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną.

Samo ulewanie nie jest patologią, natomiast kiedy refluks wywołuje istotne objawy lub powikłania, wtedy mówimy o chorobie refluksowej. Do grupy dzieci zagrożonych wystąpieniem choroby refluksowej należą dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, z niektórymi zespołami genetycznymi, czy z wadami przełyku. Choroba refluksowa może manifestować się objawami ze strony przewodu pokarmowego –bolesne połykanie, krwiste wymioty oraz objawami ze strony układu oddechowego – nawracające zapalenie płuc. Choroba refluksowa może powodować niedokrwistość, czy brak przyrostu masy ciała.

Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego u wcześniaków są mało charakterystyczne. Najczęściej poza ulewaniem występuje niepokój, brak przyrostu masy ciała, gorsza tolerancja żywienia doustnego lub przez sondę dożołądkową. Mogą również wystąpić napady bezdechów, bradykardia (czyli wolna częstość akcji serca), czy pogorszenie wydolności oddechowej. Istnieją metody diagnostyczne, które pomagają w diagnostyce tego schorzenia.

Jak możemy pomóc?
Istnieją trzy główne metody leczenia refluksu – zmiana trybu życia, leczenie farmakologiczne i, bardzo rzadko, leczenie chirurgiczne. Należy pamiętać o przejściowym charakterze tego stanu i w sytuacji, gdy refluks nie wywołuje istotnych powikłań, nie należy stosować terapii wiążącej się z możliwością powikłań. Rzadko potrzebne jest leczenie farmakologiczne.

Metodą z wyboru jest zmiana stylu życia polegająca na modyfikacji diety i na terapii ułożeniowej. Niemowlętom karmionym sztucznie zaleca się niekiedy mieszanki o wysokim stopniu hydrolizy, poza tym stosuje się zagęszczanie podawanego pokarmu. Należy być ostrożnym ze stosowaniem zagęszczaczy u bardzo niedojrzałych noworodków z dużym ryzykiem wystąpienia martwiczego zapalenia jelit.

Korzystne jest karmienie częściej, ale mniejszymi porcjami, powoli, z przerwami na „odbicie”. Wskazane jest użycie specjalnego smoczka zapobiegającego połykaniu powietrza. Wiele badań wskazuje na korzystne działanie terapii ułożeniowej. Po karmieniu niemowlę należy kłaść na lewym boku, ewentualnie na brzuchu. Musimy jednak pamiętać, że w tych pozycjach dziecko może być układane tylko pod nadzorem opiekunów oraz nie przez całą dobę. Zalecanym sposobem układania niemowlęcia jest pozycja na plecach, gdyż jak wskazują liczne badania zapobiega to wystąpieniu nagłego zgonu niemowląt. Poza tym układanie na plecach pozwala na harmonijny rozwój dziecka. Czasem pomaga uniesienie zagłówka dziecka o około 30 stopni. Warto również zwrócić uwagę na foteliki samochodowe, część z nich może nasilić objawy refluksu, a więc należy dobrać odpowiedni.

Refluks żołądkowo-przełykowy, mimo swojej uciążliwości dla dziecka i opiekunów, rzadko jest poważnym problemem zdrowotnym i zazwyczaj dziecko „wyrasta” z refluksu. W codziennej opiece nad niemowlęciem z refluksem istotna jest terapia ułożeniowa i modyfikacja sposobu karmienia.

Artykuł pochodzi z 3. numeru gazetki „Mam(y) wcześniaka”

WRÓĆ DO LISTY ARTYKUŁÓW