Martwicze zapalenie jelit (NEC) to jedno z najcięższych powikłań w obrębie przewodu pokarmowego występujące u dzieci przedwcześnie urodzonych. Charakteryzuje się silnym procesem zapalnym, niedokrwieniem i niedotlenieniem, a następnie martwicą jelita. Dotyczy głównie dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży lub z ekstremalnie małą masą urodzeniową (ELBW). Około 90% przypadków NEC notuje się u wcześniaków, a jedynie 10% u dzieci donoszonych. Grupami szczególnie narażonymi na wystąpienie NEC są: dzieci z ekstremalnie mała masą urodzeniową, z ciąż bliźniaczych i wielopłodowych,  dzieci z hipotrofią wewnątrzmaciczną, a także z wadami wrodzonymi, głównie serca i przewodu pokarmowego. 

Do klasyfikacji zaawansowania NEC posługujemy się skalą Bella z  podziałem na trzy stadia:
I – podejrzenie NEC,
II – potwierdzone NEC,
III- zaawansowane NEC.

Przyczyny powstania martwiczego zapalenia jelit to złożony proces. Głównym czynnikiem predysponującym do wystąpienia NEC jest niedojrzałość jelit – zarówno ich budowa, jak i funkcjonowanie. Jelita wcześniaka nie są jeszcze w pełni przystosowane do pobierania pokarmu i trawienia. Poza tym nie ma w nich w pełni rozwiniętych barier ochronnych, bariery śluzowej i odpornościowej. Wcześniaki są szczególnie narażone na niedokrwienie jelit. Nie można także pominąć udziału patogennej flory bakteryjnej, szczególnie zagrażającej dzieciom leczonym w Oddziale Intensywnej Terapii Noworodka (OITN), gdzie są one poddawane inwazyjnym zabiegom, są leczone antybiotykami i glikokortykosteroidami.  Nakładająca się na to niedojrzała bariera ochronna jelita i upośledzona motoryka sprzyja namnażaniu bakterii patogennych i rozpoczęciu procesów uszkadzających i zapalnych jelita.

W rozpoznawaniu martwiczego zapalenia jelit poza objawami klinicznymi, takimi jak wzdęcie brzuszka, zaleganie pokarmu, zasinienie skóry brzuszka, pogorszenie stanu ogólnego, pomocne są badania obrazowe USG i RTG.

Podstawową metodą leczenia jest zaprzestanie karmienia, podawanie antybiotyków, zabezpieczenie stabilności stanu dziecka i ścisłe monitorowanie. U części pacjentów konieczna jest operacja chirurgiczna. Dzieje się tak w przypadku perforacji, czyli przedziurawienia ściany jelita lub kiedy stan dziecka pogarsza się mimo leczenia zachowawczego.

W zapobieganiu NEC ważne jest, aby jak najszybciej po urodzeniu zacząć karmić dziecko mlekiem matki. W wielu badaniach naukowych udowodniono, że karmienie pokarmem matki znacznie zmniejsza ryzyko rozwinięcia NEC w porównaniu z karmieniem mieszankami sztucznymi.

Jest to niezmiernie ważne, aby mamy wcześniaków były świadome, jak cennym i niezastąpionym pokarmem, ale i też lekiem, jest ich mleko. Należy też pamiętać, że w dniach kiedy pokarmu mamy nie wystarcza dla ich maluszka, możemy korzystać z Banku Mleka Kobiecego. Pokarm z Banku jest pokarmem od dawczyń. Poddawany jest pasteryzacji i mrożeniu, więc jest bezpieczny dla dziecka, a jednocześnie znacznie bardziej właściwy dla niedojrzałych jelit wcześniaka niż jakakolwiek sztuczna mieszanka żywieniowa dla wcześniaków.

Artykuł pochodzi z 6. numeru gazetki „Mam(y) wcześniaka”

WRÓĆ DO LISTY ARTYKUŁÓW